Doe jij dit ook als je een boek leest? Dat je soms naar de laatste pagina bladert… Om daarna uit te rekenen hoeveel je ‘nog moet’? Niet per se omdat je het boek saai vindt, maar vooral omdat je wilt weten waar je aan toe bent. De kans is groot dat de volgende keer dat jij dit doet, je zal denken aan: ANWB-paddenstoel! Maar ook aan hoe jij bewegwijzering kunt gebruiken in jouw volgende presentatie.
De ‘uitvinding’ van paginanummers is op zichzelf al een leuk verhaal. Voor de uitvinding van de boekdrukkunst was perkament (en huiden) zo duur dat allerlei zaken als titels, auteurs, inhoudsopgaven en paginanummers als zinloze frivoliteiten werden gezien. Zonde van al dat dure materiaal.
Paginanummers waren vooral handig voor degene die de boeken handmatig produceerden. Toen later papier betaalbaarder werd, werden titelbladen, ‘inhoudsopgaven’ en ‘indexen’ toegevoegd. Dan is het uiteindelijk handig als deze ook ergens naar kunnen verwijzen. Naar paginanummers dus.
In de kern zijn paginanummers dus van oorsprong ontworpen vanuit het perspectief van de maker en later vanuit het perspectief van de ‘opzoeker’ en ‘docent’. Aan de ‘plezierlezer’ is nooit gedacht. Die moet blijven terugrekenen.
Wat dat betreft heeft de ‘plezierlezer’ veel weg van de ‘plezierfietser’. Net als een fietser wil de plezierlezer simpelweg weten ‘hoever ze nog moeten’. Om dit op te lossen voor fietsers was er in een tijd voor Google Maps een unieke Nederlandse uitvinding, namelijk de ANWB-paddenstoel.
Het fijne van de paddenstoelen is dat ze aangeven ‘hoever je nog moet’. Ze tellen af – mits je in de juiste richting rijdt natuurlijk. En dat is precies het element dat ontbreekt aan goede presentaties!
Net als de fietser en de ‘plezierlezer’ heeft jouw publiek behoefte om te ‘weten waar ze aan toe zijn’. Allereerst is het van belang om een goede structuur te hebben in jouw verhaal. Tijdens de trainingen TED-waardig Presenteren en Persoonlijke Overtuigingskracht krijg je structuren aangereikt waardoor je op een natuurlijke en logische manier door jouw verhaal heenloopt. De vraag is alleen… Weet jouw publiek dat ook?
Net als een boek hoofdstuktitels heeft, is het aan te raden om hier ook in jouw verhaal mee te werken. Als jij een langere presentatie geeft kun je zelfs overwegen om twee of drie mini-TED talks te geven waarbij je elk van deze verhalen als een apart ‘hoofdstuk’ introduceert.
Visueel kun je werken met een soort ‘laadbalk’ waarbij je aangeeft waar je bent in jouw verhaal. Slimme storytellers en presentatoren zorgen er dan voor dat de laatste delen van het verhaal steeds sneller verlopen. Bijv. het eerste ‘hoofdstuk’ duurt 10 minuten, de tweede 7 en de derde 4. Zo hebben mensen het gevoel dat het einde veel sneller gaat dan ze dachten en dat verwarren we vaak met een gevoel van ‘time flies when you’re having fun’. Én je houdt de aandacht van je publiek beter vast.
Daarnaast is het leuk om de bewegwijzering van jouw presentatie direct ‘publieksvriendelijk’ te maken. Tel daarom niet op, maar af. Als je zegt dat jij in jouw presentatie 5 overwegingen gaat doorlopen om een businessplan te steunen dan is het prettig als je bij punt 5 begint en dan naar 1 doorloopt.
Een publiek dat niet weet waar het aan toe is, is een afgeleid publiek. Het is jouw taak om doormiddel van jouw presentatie mensen te (bege)leiden naar een heldere conclusie. Deze bewegwijzering helpt hen om op het juiste spoor te blijven.
PS: In het boek Humble Pi: A Comedy Of Maths Errors door Matt Parker is overigens wel wat aan de nummering gedaan! In plaats dat de nummering in dat boek oploopt, loopt de nummering juist af! Wel zo handig, een boek dat gaat over rekenfouten waarbij je zelf even niet hoeft te rekenen
De potentie van overtuigen met consistentie
