Mitt Romney was de grote favoriet om namens de Republikeinen een gooi te doen naar het Amerikaanse presidentschap in 2012. Hij is succesvol zakenman, heeft een presidentiële uitstraling, wordt gesteund door partijprominenten en — ook niet onbelangrijk — hij had een grotere campagnekas dan de andere Republikeinse kandidaten bij elkaar. Hoe kwam het dat hij er dan toch zo moeizaam in slaagde de harten van veel Republikeinse kiezers voor zich te winnen?

Het is veel te eenvoudig de oorzaak hiervoor enkel te zoeken in zijn politieke gedraai of mormoonse achtergrond. Romneys grootste probleem is dat hij niet authentiek overkomt.

Lichaamstaal niet congruent

Dat begint bij zijn non-verbale communicatie. Zodra de oud-gouverneur van Massachusetts het lastig kreeg tijdens interviews en debatten, toverde hij een brede glimlach op zijn gezicht. Het is een les die oud-president Ronald Reagan ook al toepaste: zo straalde hij zelfvertrouwen uit. De glimlach communiceerde subtiel dat hij tegen kritiek kon en positief was ingesteld — eigenschappen die kiezers waarderen in een leider. Zonder een woord uit te spreken, had Reagan het effect van de aanval al beperkt.

Het probleem van Romney was dat zijn glimlach zelden congruent was met de rest van zijn lichaamstaal. Dat zit zo: Romney was het zichtbaar niet gewend om te worden tegengesproken. Zijn hoofd werd dan een beetje rood, hij begon sneller en luider te spreken en nam een gesloten en defensieve lichaamshouding aan. Alles straalde uit dat hij zwaar geïrriteerd was. Totdat Romney zich realiseerde dat hij die irritatie niet mocht tonen en — als donderslag bij heldere hemel — zijn Colgate Smile toonde. De glimlach kwam nep over en werkte averechts.

Steeds dezelfde standaardteksten

Ook de woorden van Romney kwamen weinig natuurlijk over. Tijdens iedere campagnebijeenkomst gebruikte hij exact dezelfde formuleringen. In ieder interview gebruikte hij precies dezelfde soundbites. Het waren woorden die zorgvuldig waren getest en gekozen om een zo groot mogelijke achterban aan te spreken. Maar het waren niet zijn woorden. Romney kwam daardoor over als een robot die vooral standaardteksten uitsprak.

Het is best begrijpelijk dat zijn campagneteam liever had dat Romney zich aan het script hield. In het verleden zei hij regelmatig domme dingen die veelvuldig werden herhaald in televisieprogramma’s en campagnespotjes van andere kandidaten. “Ik vind het fijn om mensen te kunnen ontslaan”, zo zei hij om aan te geven waarom het zo belangrijk was om eenvoudig van zorgverzekeraar te kunnen veranderen. En hij schepte op over de dure auto’s van zijn vrouw Ann. Er zat geen kwade intentie achter de opmerkingen, maar de opmerkingen creëren het beeld van een steenrijke zakenman die zijn vermogen heeft verkregen over de rug van eenvoudige Amerikanen.

Verkeerde voorbereiding

En toch. Bij het coachen van politieke leiders merkten we dat kandidaten júíst onhandige dingen zeggen wanneer anderen hun gedrag tot in de puntjes willen regisseren. Romney was niet alleen bezig om voorgekookte zinnen te reproduceren maar leek daarbij ook nog eens bij ieder woord na te denken welke mimiek, stem en handgebaren hij ook alweer moest gebruiken. Vind je het gek dat hij gemaakt overkwam en af en toe onhandige dingen zei?!

Daar komt nog eens bij dat Romneys belangrijkste zwaktes werden uitvergroot doordat hij niet authentiek overkwam. Politiek gedraai is immers schadelijker wanneer kiezers het toeschrijven aan een onbetrouwbare persoonlijkheid. Daarnaast: iedere keer als Romney een onhandige opmerking maakte, dachten veel kiezers hem te betrappen op het uiten van zijn ware aard.

Romney kon de harten van Republikeinse kiezers alleen voor zich winnen als zijn adviseurs hem meer zichzelf lieten zijn. Stop dus met het regisseren van Romney de robot.

[Plaatje: Down With Tyranny]

Gratis campagnetips gemist? Hier vind je al onze campagne tips.