Waarom jezelf zien bij online meetings jou onbewust mentaal uitput
Gepubliceerd op donderdag 26 november 2020 (Overtuigtips)
Jij mag er wezen. Jij mag gezien worden! Mensen durven het tegenwoordig niet zo snel te zeggen, maar het is wel zo. Tegelijkertijd heb jij jezelf de laatste tijd vaak bekeken. Bij remote meetings bekijk jij jezelf namelijk meer dan ooit. En dat heeft nare bijwerkingen…
Zelfbewust maakt ongerust
Voor veel mensen mag het wel een beetje minder. Continu jezelf zien maakt je enorm zelfbewust. Waar vroeger alleen BN-ers met zichzelf op TV werden geconfronteerd, ziet tegenwoordig iedereen zichzelf regelmatig op een scherm.
Jezelf terugzien is voor velen al vervelend. Het is juist een reden dat wij het gebruik van camera’s tijdens trainingen alleen voor specifieke situaties en leerdoelen gebruiken. Vaak leidt het naar jezelf kijken zo enorm af, dat je niet eens toekomt aan de belangrijkste zaken rondom de inhoud en structuur van jouw boodschap.
Daarnaast horen we steeds vaker dat mensen door zichzelf steeds te zien enorm zelfbewust worden en zich daardoor minder snel durven uitspreken tijdens remote meetings.
Naar jezelf kijken tijdens presentaties en meetings is dus een enorme afleiding EN een bron van zelftwijfel. En dat heeft een oorzaak.
Ik herken mezelf, dus ik ben mezelf.
Aan het einde van de 19de eeuw deed de Duitse fysioloog William Preyer een onderzoek waarbij hij dagelijks zijn pasgeboren zoon volgde. Onderdeel van het onderzoek was een dagelijks ‘bezoek’ aan de spiegel. Bij de veertiende maand zwaaide zijn zoon nog steeds naar de spiegel om het spiegelbeeld te begroeten. Pas na 17 maanden herkende hij zichzelf in de spiegel en begon hij gekke bekken te trekken. William Preyer beschreef het moment van jezelf kunnen herkennen in een spiegel als het moment waarbij een kind zijn eigen identiteit kan vormen als aparte entiteit van de rest van diens omgeving. Kortom, het besef dat je bestaat.
Mentale uitputting door naar jezelf te kijken
Sinds dat besef kunnen we eigenlijk onze ogen niet meer van onszelf houden. Een irritant verschijnsel is de vertraging – hoe klein ook – tussen ons eigen beeld op ons computerscherm en wat we gewend zijn bij ons gebruikelijke hyper moderne real-time zelfprojectie machine – een spiegel. Die kleine vertraging leidt dat we maar moeilijk kunnen wennen aan dat zelfbeeld. ‘Ben ik het echt? Of is het een glitch in The Matrix?’.
Een ander fenomeen dat bij online meetings plaatsvindt is de -let op – overattributie van emoties op je eigen neutrale gezicht. Whattus? Het is uitgebreid onderzocht dat we behoorlijk goed zijn in het herkennen van een neutraal gezicht van anderen, maar bij onszelf gaat dit helemaal mis. Kortom, we ‘zien’ veelal negatieve emoties op ons eigen gezicht… die er helemaal niet zijn. DAT is dus een van belangrijkste redenen waarom je zo onzeker wordt van jezelf continu te zien tijdens online meetings.
Wat te doen?
Het belangrijkste is om bewust te worden van de gevolgen. Herinner jezelf er continu aan om niet te kijken. Dat gaat het makkelijkst als je niet KAN kijken. Een aanrader voor veel mensen is om regelmatig het scherm waarin jij jezelf ziet uit te zetten of te minimaliseren. Anderen plakken zelfs een post-it op het deel van het scherm zodat zij zichzelf niet zien. Het lijkt misschien wat drastisch, maar zeg nou zelf: waar besteed jij liever je mentale energie aan? Jouw verhaal en jouw publiek of jouw haar en gezichtsuitdrukking?
Toch liever jezelf in beeld? Houd dan de volgende meevaller in je achterhoofd. Deze zelfbewustheid geldt natuurlijk net zo goed voor de overige deelnemers die ook stuk voor stuk naar zichzelf kijken. Kortom, er wordt lang niet zoveel naar jou gekeken als dat je zelf misschien denkt.
Je hebt voor je online meeting een sterk verhaal voorbereidt, je zet je slides klaar, camera aan en gaat er goed voor zitten. Maar dat laatste doet er eigenlijk al minder toe, want zodra jij je slides deelt zien de deelnemers jou toch nauwelijks. En jij hen al helemaal niet. Dat gemis aan interactie doet vaak veel presentaties de das om!
Vroeger, toen we met z’n allen nog presentaties gaven in van die zaaltjes met een beamer, had je regelmatig mensen die iets merkwaardigs deden aan het begin van hun presentatie. Ze liepen naar de lichtknop en deden zomaar het licht uit. De reden: “Dan kunnen jullie de slides beter zien.”
Arjen Lubach maakte in zijn show een item over de namen van vleesvervangers. Aanleiding was de stemming in het Europees Parlement hierover. De namen zouden leiden tot verwarring. Lubach maakte gehakt 😉 van dit idee. Maar klopt zijn punt wel? En – veel interessanter – hoe zit het met de onderliggende vraag achter dit semantische gesteggel? De effectiviteit van het gebruik van deze namen. 
“Will you shut up, man.” Biden sprak de woorden die iedereen wel eens denkt bij een collega die continu door je heen praat. ‘Trump debatteerde als een kleuter op coke, schreeuwde overal doorheen en maakte elke zinvolle en respectvolle uitwisseling van ideeën onmogelijk.’ aldus Debatrix-expert 
Famke Louise zou bij Jinek een helder, overtuigend en vooral goed voorbereid antwoord geven op de commotie die was ontstaan rondom haar #ikdoenietmeermee-statement. Zoals je in deze video van Bram Krikke kunt zien, liep het anders…
