Tips, Stappenplan & Template voor een prachtige kersttoespraak
De kersttoespraak is één van de belangrijkste toespraken of speeches van het jaar. Net als de nieuwjaarstoespraak heeft een kersttoespraak een element van terugkijken en voorruitkijken in zich, maar wat de kersttoespraak anders maakt is een element van dankbaarheid.
In dit artikel tref je:
- De Do’s & Don’t van een Kersttoespraak
- Een stappenplan voor het maken van een kersttoespraak
- Een Template voor een kersttoespraak
Tips voor een kersttoespraak
Op onze pagina ´Alles over Presenteren´ kun je meer lezen over alle zaken die komen kijken bij het presenteren. Denk hierbij aan het werken met hardop oefenen, cue-cards, verbale en non-verbale communicatie… Hier een aantal specifieke tips die van belang zijn bij een kersttoespraak.
Hou het kort
Wat de lengte betreft lees je weleens dat 3 minuten ruim voldoende is, maar dat is een zeer arbitrair getal. Als er in de familie of in de organisatie nu eenmaal veel is om bij stil te staan is het heel goed om daarvoor de tijd te nemen. Hou rekening vooral met de setting. Als je bij een borrel op kantoor spreekt dan is de aandachtspanne vaak kort. Ook als je tussen twee gangen spreekt in een rumoerig diner loop je bij een lange speech het risico onderbroken te worden door de bediening – die met het volgende gerecht aan komt zetten. Zorg daarom dat jouw verhaal overzichtelijk blijft. Gebruik onze speechcalculator om de tijd van jouw kersttoespraak te berekenen.
Bepaal het juiste moment
Voor je eigen gemoedsrust is het verstandig om de timing van jouw kerstspeech af te stemmen. Een goed moment is bijvoorbeeld tussen het voorgerecht en het hoofdgerecht in. Uit onderzoek blijkt dat wanneer mensen minder honger hebben beter ze ontvankelijk zijn voor jouw verhaal. Later op de avond is er misschien al teveel gegeten en gedronken om goed de aandacht erbij te houden. Stem deze timing eventueel af met de catering.
Moeilijke momenten
Een kersttoespraak moet over het algemeen over warme thema’s gaan zoals familie, hoop en vooruitgang. Maar aangezien een kersttoespraak ook terugblikt over het afgelopen jaar is de kans groot dat er ook moeilijke momenten zijn geweest. Ga deze niet uit de weg. Het verzwijgen is vaak erger dan het benoemen.
Het gaat om meer dan cijfers
Een kersttoespraak op kantoor is niet de plek om het te hebben over targets, jaarcijfers en KPI’s. Het is daarentegen het uitgelezen moment om het over de waarden van de organisatie te hebben. Sowieso is dit geen PowerPoint moment.
Kijk uit voor een ‘en toen… en toen … en toen…’-verhaal
Het terugkijken is een essentieel onderdeel bij elke een kersttoespraak. Het risico is dan groot dat jouw toespraak een voorspelbare chronologische opsomming van momenten wordt. Breek daarom los van de ‘en toen…en toen…’ verhaallijn, maar kies liever voor een helder thema dat het jaar samenvat.
Complimenten geef je publiekelijk, kritiek geef je prive
Binnen organisaties is een kerstspeech is een ideaal moment om de cultuurwaarden uit te dragen. Dat kun je goed doen door specifieke complimenten uit te delen aan collega’s voor bepaald gedrag of specifieke acties die passen bij die waarden. Andersom moet je zeer terughoudend zijn in het geven van kritiek in zo’n publieke toespraak. Zelfs als het als een grap verpakt zit kan het verkeerd uitpakken.
Een vol glas
Omdat een kersttoespraak traditioneel eindigt met een toast doe je er goed aan om een vol glas binnen handbereik te hebben voordat je begint met jouw speech.
Een stappenplan voor het maken van een kersttoespraak
1. Stel een doel & boodschap
Wat wil je meegeven? Wat wil jij met jouw verhaal bereiken? In een familiesetting kan het gaan om waardering voor elkaar of stilstaan bij het (on)geluk dat er in je leven is. Het helpt om hierbij een concreet gevoel aan te koppelen. (waardering, blijdschap, liefde, etc). In een professionele setting is de oproep vaak concreter. Bijvoorbeeld, de trots op wat we bereikt hebben, of de waardering uitspreken naar de support van collega’s voor elkaar. Ook hier helpt het om een gevoel te definiëren, maar ook eventuele vervolgacties.
2. Brainstorm
De kracht van een goede kerstspeech is dat er anekdotes van het hele jaar worden opgehaald. Zonder een goede brainstorm loop je het risico alleen verhalen uit het recente verleden te benoemen. Je mist daarmee een mooi ‘OhJa!’-moment. Schrijf daarom jouw doel en boodschap op en doorloop jouw agenda door het jaar heen. Met jouw doel als vergrootglas noteer je situaties en momenten die daarbij passen. Wat waren belangrijke en memorabele momenten? Het liefste zijn dit momenten die niet alleen voor jou betekenis hebben. Was er iets dat jou/jullie ontroerde? Was er iets verrassends? Waarvoor en aan wie wil je waardering uitspreken? Gingen er zaken mis – of anders waren er leermomenten? Wat is de ambitie voor de komende tijd? Welk gedrag heb je gezien en wil je graag in de toekomst meer zien. Als de groep niet te groot is kun je ook de namen van de toehoorders opschrijven. Zo weet je zeker dat niet iemand vergeet in jouw verhaal. (Let op, als er teveel toehoorders zijn wordt het al snel te lang.) Begin tijdig met de brainstorm en doorloop zo nu en dan de notities. Stel de bovenstaande vragen ook aan mensen die erbij zullen zijn. Je kunt dan meerdere perspectieven in jouw verhaal verwerken. Door er eerder mee te beginnen zullen er meer verhalen opkomen.
3. (optioneel) Kies een thema
Het gebruiken van een thema is een krachtige manier om jouw verhaal meer lading te geven. Deze techniek is bewezen door de eeuwen heen. Of het nu ging om de verzen van de Ilias of de films van Disney en Pixar, altijd is er een centraal thema dat het verhaal bij elkaar houdt. Voor inspiratie voor jouw kersttoespraak hoef je alleen maar naar kerstfilms te kijken:
- Scrooge / A Chrismas Carol (De Tweede Kans: Ben je liever kil, gierig en alleen of liever warm, vrijgevig en samen met vrienden?)
- It’s a Wonderfull Live (Betekenis: Jij doet ertoe in de levens van anderen)
- Frozen (Warmte: Liefde en familie overwint alles)
- Home Alone (Bravery: Creativiteit wint het van domheid)
- The Grinch (Goedheid: Zelfs in de slechtste persoon huist iets goeds)
- Alles is Liefde (tja…what’s in a name he?)
- Die Hard (Nee! dit is GEEN kerstfilm!! Maar vooruit ‘Doorzettingsvermogen’ is hier het centrale thema)
Typische thema’s voor een kersttoespraak zijn: Dankbaarheid, Geven, Hoop, Herdenken, Familie, Samenzijn en Eenheid Thema’s kennen geen tijd en geven jouw kersttoespraak een diepere betekenis.
4. Verander jouw materiaal in verhalen
Je hebt nu een doel, een verzameling aan situaties, momenten en feiten én een centraal thema. Nu komt het moment om dit alles bij elkaar te brengen tot een concreet verhaal. Dit begint met het neerzetten van een heldere structuur. Daarbij kun je deze kersttoespraak template gebruiken. In essentie heeft elk verhaal een opening, een kern en een afsluiter. Deze behandelen we uitgebreid op onze pagina ´Alles over Presenteren´.
Template voor een Kersttoespraak
De opening
Bij een kersttoespraak kun je meestal simpelweg de aandacht vragen door te gaan staan en tegen jouw glas te tikken. Zorg dat je de aandacht pakt. Start niet met te veel ‘ik’, gebruik hiervoor onze woordanalyse-tool. Tip: Als je de aandachtstrekker niet direct te pakken hebt is dat OK. Vaak komt een goede aandachtstrekker pas later in het proces naar boven borrelen. Meer over goede aandachtstrekkers >>
Dankwoord en welkom
Een kersttoespraak begint traditioneel met een dankwoord aan de organisator/gastheer/gastvrouw. Bedank alvast degenen die verantwoordelijk waren voor het maken/regelen van het eten.
De kern
Er zijn verschillende structuren die je kunt volgen voor een leuke kersttoespraak. De Chrismas Carol-structuur:
- De geest van het Verleden
- De geest van het Heden
- De geest van de Toekomst
De TED-structuur
De ‘Yes We Can’ – structuur
- Onderken de uitdagingen van vandaag
- Ga terug naar uitdagingen uit het verleden
- Geef aan hoe toen die uitdagingen zijn overwonnen
- Geef aan dat je ook de uitdagingen van vandaag kunt overwinnen.
Zie ook ons boek “De Beste toespraken van Barack Obama”. Meer over spanningsbogen>>.
De afsluiter
Over een goed slot van jouw presentatie hebben wij al vaak geschreven. In feite heb je deze al bedacht in de vorm van jouw doel, gevoel en thema dat jij wil overbrengen. Vat dit in één zin samen en je hebt jouw slot te pakken. Je kunt daarom dit maar beter als eerste opschrijven dan heb je deze alvast staan en kun je jouw materiaal daarnaartoe schrijven. Begin dus met het einde en werkt daarvanuit terug.
Meer over het afsluiten van jouw toespraak >>
Toast en gelukwensen
Uiteraard hoort bij een typische kersttoespraak dat je eindigt met een toast. “Fijne kerstdagen en alvast een gelukkig einde van dit … jaar”
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!